Door de actieve donorregistratie sinds 1 juli 2020, krijgt Nederland er naar verwachting meer donoren bij. Families, maar ook uitvaartondernemers, zullen hier vaker mee te maken krijgen. Hoe gaat zo’n donatieprocedure? Wat moet je weten en wat kan je als nabestaanden of uitvaartverzorg(st)er doen? Wij vertellen het u hier.
Donoren kunnen gewoon opgebaard worden
Iedereen kan donor worden, echter de criteria voor donatie zijn strikt en specifiek. Daarnaast wordt een overledene alleen in overleg én met toestemming van de nabestaanden voor donatie aangenomen.
Doneren maakt voor de uitvaart, of de keuze voor begraven of cremeren geen verschil. Ook donoren kunnen opgebaard worden, thuis of elders. Na een donatieprocedure wordt het lichaam netjes overgedragen aan de nabestaanden en is het voor de nabestaanden mogelijk om een mooi laatste afscheid voor de overledene te verzorgen.
Wat wél verschil maakt zijn de procedures bij donatie, van enerzijds organen, zoals nieren, longen en hart, en anderzijds van weefsels, zoals huid, hartkleppen en hoornvlies. Deze verschillende procedures kunnen invloed hebben op het laatste afscheidsmoment en de verzorging, en daarmee op het werk van de uitvaartverzorg(st)er.
De bloedcirculatie van de organen moet namelijk met apparatuur op gang worden gehouden. In geval van euthanasie moeten de nabestaanden van een orgaandonor dan ook afscheid nemen in een ziekenhuisomgeving. Na overlijden hebben de nabestaanden vijf minuten voor een laatste groet, waarna direct de donoroperatie start. Met een speciaal uitnameteam voor organen in het ziekenhuis voert een chirurg in drie tot zes uur de donatie-operatie uit. Het ziekenhuis draagt na de donatie-operatie het lichaam over aan de nabestaanden en/of de uitvaartverzorg(st)er voor de laatste verzorging en opbaring.
Voor weefseldonatie maakt de locatie van overlijden niet uit. Weefsel uitnameteams werken meestal in mortuaria, maar ook in rouw- of uitvaartcentra. Het is niet mogelijk om een weefsel uitnameteam aan huis te laten komen.
Komt iemand thuis te overlijden dan is het noodzakelijk dat de overledene over wordt gebracht naar een mortuarium of uitvaartcentrum en binnen zes uur wordt gekoeld. De tijd tussen het overlijden en de afronding van de weefseldonatie-procedure is doorgaans 24 uur.
Er wordt altijd geprobeerd rekening te houden met de wensen van de nabestaanden qua timing of locaties. Het weefsel uitnameteam draagt na de donatie het lichaam over aan de nabestaanden en/of de uitvaartverzorger voor de laatste verzorging en opbaring.
Bespreek uw wensen omtrent donatie
Het is nu al zo dat na een overlijden in het ziekenhuis vaak de vraag wordt gesteld aan de nabestaanden of het lichaam van de overledene voor donatie beschikbaar mag zijn. Bespreek dus met uw dierbaren wat ze hebben aangegeven of ingevuld wat betreft hun donorregistratie, dan komt u niet voor verrassingen te staan. Na het overlijden is er al zoveel te regelen.
Klik hier voor meer informatie over het donorschap
© Anita Messelaar UVVDLE
